Stress is een natuurlijke vorm van spanning die in ons lichaam kan optreden als reactie op bepaalde situaties. Het zorgt ervoor dat we in staat zijn om de benodigde prestaties te leveren. Hormonen spelen hierbij een belangrijke rol. Stress kan worden onderverdeeld in een gezonde en een ongezonde variant. De gezonde variant kan optreden in plezierige, maar ook in gevaarlijke of bedreigende situaties. Het kan ons dan helpen om goed te presteren. De ongezonde variant is daarentegen schadelijk.
Negatieve of ongezonde stress ontstaat wanneer stress niet meer als hulpmiddel dient, maar juist belastend wordt voor zowel lichaam als geest. Een beetje spanning is niet erg en kan zelfs behulpzaam zijn op verschillende vlakken. We hebben een bepaalde mate van spanning nodig om goed te kunnen functioneren. Zowel een te lage als een te hoge hoeveelheid stress vermindert de prestaties sterk. De prestaties zijn maximaal bij een gemiddeld spanningsniveau, dat voor iedereen verschillend is. Wanneer dit gemiddelde spanningsniveau uit balans is, zullen de prestaties dalen en kunnen er allerlei gevolgen optreden.
Stress kent zowel een gezonde als een ongezonde variant. Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden, moeten we de vraag eigenlijk nog verder verdiepen en uitleggen wat het is in gezonde vorm en wat het is in ongezonde vorm.
Gezonde stress is in onze huidige maatschappij alledaags en onvermijdelijk. Je kunt geen krant openslaan of journaal kijken of er is wel een onderwerp gerelateerd aan stress (en vooral werkstress). Sommige mensen denken dat stress per definitie schadelijk en ongezond is of dat het alleen voorkomt bij mensen die complexe, verantwoordelijke banen hebben. Anderen denken zelfs dat mensen die aangeven dat ze spanning ervaren, zwak zijn. Dit zijn echter misverstanden. Een zekere mate van spanning zorgt zelfs voor alertheid en scherpte waardoor we optimaal kunnen functioneren.
Als we worden geconfronteerd met een stressvolle situatie, reageert ons lichaam met een aantal reacties. Sommige van deze reacties zijn zelfs van levensbelang. Stel je bijvoorbeeld voor dat een auto plotseling met hoge snelheid op je afkomt terwijl je op straat staat. Op dat moment maakt je lichaam adrenaline aan, neemt je hartslag toe, stijgt je bloeddruk en wordt er bloed naar je hoofd en spieren gestuurd door het vernauwen van de bloedvaten. Deze reacties zorgen ervoor dat je op tijd opzij kunt springen om de auto te ontwijken. Dit wordt ook wel snelle of acute stress genoemd. Het is een natuurlijke en essentiële reactie van ons lichaam op een kortdurende prikkel en
Er zijn echter manieren om de negatieve effecten van stress te verminderen of zelfs te voorkomen. Hier zijn een paar tips:
1.Maak tijd vrij voor ontspanning: Zorg dat je voldoende tijd hebt om te ontspannen en te rusten. Dit kan bijvoorbeeld door het beoefenen van yoga of meditatie, het lezen van een boek, het nemen van een warm bad of het wandelen in de natuur.
2.Blijf actief: Sporten kan helpen om stress te verminderen. Door te bewegen maak je endorfines aan, die een positief effect hebben op je stemming en je geestelijke gezondheid.
Eet gezond: Het is belangrijk om gezond te eten en voldoende water te drinken.
3.Vermijd stimulerende middelen zoals cafeïne en alcohol.
4.Praat erover: Praat met vrienden, familie of een professional als je veel stress ervaart. Dit kan helpen om je gedachten te ordenen en je gevoelens te uiten.
5.Neem voldoende rust: Zorg voor voldoende slaap en probeer op regelmatige tijden te gaan slapen en op te staan.
6.Stel realistische doelen: Maak realistische doelen en stel prioriteiten. Dit kan helpen om je te focussen en te voorkomen dat je overweldigd raakt.
7.Verander je mindset: Probeer anders te denken over stressvolle situaties. Probeer bijvoorbeeld te focussen op wat je wel kunt doen in plaats van wat je niet kunt doen.
Het verminderen van stress is niet altijd gemakkelijk, maar het is belangrijk om te proberen de negatieve effecten ervan te verminderen. Met de juiste strategieën en hulpmiddelen kun je leren omgaan met stressvolle situaties en je gezondheid en welzijn verbeteren.
De enige manier om stress te verhelpen is door de stressoren weg te nemen of anders met stress om te gaan. Maar soms is professionele hulp nodig om dit te bereiken. Het is essentieel om stress serieus te nemen, omdat het kan leiden tot overspannenheid, depressie of een burn-out. Onze coaches kunnen je hierbij helpen. Wacht niet langer en neem vandaag nog contact met ons op om te werken aan het verhelpen van stress en het verbeteren van jouw welzijn.
Martijn Mensink