Movement-based mind-body practices zoals yoga, Pilates of tai chi worden ook mindful excercises genoemd. Ze worden gekarakteriseerd door lage tot gematigde trainingsintensiteit die uitgevoerd worden met sterke- en niet-beoordelende aandacht op de ademhaling en/of het proprioceptief gewaarzijn van de spieren en de bewegingen (La Forge 2005, Larkey, e.a. 2009). De vraag is of bijvoorbeeld duursporten zoals hardlopen, zwemmen of fietsen ook mindfulness kunnen verhogen. Asztalos, e.a. (2012) stelt in zijn theorie dat regelmatig mindful fysiek trainen zorgt dat men getraind wordt in het ervaren van de eigen bewegingen, adem, gevoelens en gedachten, terwijl men tegelijkertijd leert deze ervaringen als een buitenstaander te observeren. Verschillende auteurs opperen dat aerobe sporten mindfulness verhoogt door de fysieke- en mentale ervaringen die er aan verbonden zijn en door de toegenomen aandachtregulatie. Hardlopen, zwemmen en fietsen zijn herhalende activiteiten die de aandacht kunnen trainen om bij het huidige moment te blijven. Lange afstandslopers bijvoorbeeld kunnen hun aandacht langdurig op niet-oordelende wijze richten op de binnen of buitenwereld (Salmon, e.a., 2010, p150). In vergelijking met mindful excercises is er echter nog erg weinig onderzoek gedaan naar het effect van aerobe sporten op mindfulness dispositie. Een cross-sectionele studie toonde geen relatie aan tussen regelmatige duursporten en mindfulness als persoonlijkheidstrek, maar twee cross-sectionele studies toonde wel een (matige) relatie aan. De relatie tussen duursporten en mindfulness is waarschijnlijk bidirectioneel. Er is echter nog geen RCT gedaan die de causale relatie meer aannemelijk kan maken tussen duursport en mindfulness.

 

Methode

 

Bij dit onderzoek konden de data van 118 mannen bestudeerd worden. Ze hadden voornamelijk een zittend beroep en deden (nagenoeg) niet aan sport of ontspanningstraining. De mannen werden random toegewezen aan een (a) aerobe trainingsgroep, of (b) relaxatie trainingsgroep of (c) wachtgroep. De interventie periode bestond uit 12 weken. De aerobe training (hardlopen) en de relaxatie training (PR en AT) werd 2x per week voor 60 minuten uitgevoerd, waarvan één onder begeleiding. De deelnemers kregen te horen dat de studie over fysieke activiteit en gezondheid ging. Er werd in de aerobe trainingsgroep geen extra accent gelegd op mindfulness.
Direct voor en na de interventie periode werden de volgende vragenlijsten afgenomen:

• Mindfulness: Mindfulness Attention Awareness Scale (MAAS).
• Sport en activiteiten in dagelijks leven: BSA-vragenlijst (Fuchs, e.a., 2014).
• Fysieke conditie: fiets ergometrische test.
• Fysieke- en mentale gezondheid: SF-12.

 

Resultaten

 

De groepen waren bij aanvang goed vergelijkbaar. De deelnemers in de aerobe trainingsgroep scoorden na 12 weken hoger op mindfulness dan de relaxatie trainingsgroep of wachtlijstgroep. De relaxatie traingingsgroep scoorde na de interventie perioden niet hoger op mindfulness dan de wachtgroep. De gevonden toename in mindfulness in de aerobe trainingsgroep was licht geassocieerd met een toename in gerapporteerde mentale gezondheid, maar niet met een toename in gerapporteerde fysieke gezondheid.

 

Opmerking samenvatter

 

Dit is het eerste onderzoek dat laat zien dat duursport (hardlopen) bij relatief ongetrainden de mindfulness dispositie verhoogt en dat dit gepaard gaat met een lichte toename in mentaal welzijn. De auteurs stellen dat de toename in mindfulness kan ontstaan door een toename in lichaamsbewustzijn (Skrinar, ea.a., 1986). Diverse onderzoeken hebben ook aangetoond dat 2 tot 12 weken duurtraining de volgehouden aandacht en de flexibiliteit van de aandacht verbetert (Ratey, e.a., 2011). Zowel mindfulness training als duurtraining verbeteren het functioneren van de anterior cingulate cortex (ACC) en regio betrokken bij de zelfregulatie van aandacht. Fysiotherapeuten hebben hier een extra reden om de patiënten aan te sporen meer (duur)sporten te gaan doen. Een fysieke conditie is goed voor de fysieke gezondheid. Ook pijn kan minder worden als de fysieke conditie verbetert. Dit onderzoek laat zien dat ook mindfulness toeneemt, zodat de patiënt ook hier het gezondheid en welzijn effect van kan ervaren. Interessant is dat de aerobe training in dit onderzoek uitgevoerd is zonder accent te leggen op mindfulness. Het is daarom aannemelijk dat bewust (nadrukkelijk) mindful uitgevoerd sporten (mindful excercise) de toename in mindfulness verder versterkt.

 

Bron: Mothes, H., Klaperski, S., Harald Seelig, H., Schmidt, S., Fuchs, R. (2014). “Regular aerobic exercise increases dispositional mindfulness in men: A randomized controlled trial.” Mental Health and Physical Activity 7: 111-119.

 

Samenvatter: Peter van Burken

 

© www.PsychFysio.nl / drs. P. van Burken.

 

Meer weten over Mindful Running? Vul dan onderstaand formulier in.